Gronkowiec złocisty to bakteria powszechnie spotykana w ludzkim organizmie. Około 10–20% ludzi jest stałymi, bezobjawowymi nosicielami gronkowca, zaś aż 60–80% to nosiciele okazjonalni Oznacza to, że większość osób posiada w swoim organizmie bakterie gronkowca, jednak nie powoduje on objawów chorobowych.
Najczęściej gronkowiec złocisty zasiedla skórę, błony śluzowe oka lub nosa, gardło, przewód pokarmowy lub płciowy. Jednak istnieją sytuacje predysponujące do rozwoju zakażenia. Jakie to czynniki?
Komu grozi gronkowiec złocisty
Do rozwoju infekcji predysponuje m. in. spadek odporności, wynikający ze współistnienia innej infekcji lub chorób przewlekłych, np. nowotworów czy cukrzycy. Na zakażenie gronkowcem złocistym szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze, u których układ immunologiczny nie funkcjonuje w pełni prawidłowo.
Infekcji skórnej gronkowcem sprzyja przerwanie ciągłości skóry, zatem jakakolwiek rana skóry powinna być dokładnie zdezynfekowana. Zakażenie gronkowcem możliwe jest także na drodze pokarmowej, poprzez niedokładne umycie rąk lub spożycie zakażonej żywności. Gronkowiec szczególnie upodobał sobie mleko i przetwory mleczne oraz jajka i sałatki. Często gronkowiec współistnieje z salmonellą. Zakażenie możliwe jest także drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub będącą bezobjawowym nosicielem.
Jak objawia się gronkowiec
Gronkowiec najczęściej atakuje uszkodzoną skórę – powstają wtedy czyraki, ropnie bądź liszaje. Możliwe jest także zapalenie mieszków włosowych, a ponadto gronkowiec u dzieci powoduje gronkowcowy zespół oparzeniowy – obejmującą całe ciało wysypkę, która przekształca się w bolesne pęcherze. Pękając, powodują one trwałe ślady na skórze dziecka i są wrotami dla innych zakażeń.
Jeśli błony śluzowe zostaną zaatakowane przez gronkowiec objawy wynikają z rozwoju anginy, zapalenia gardła, zatok, migdałków czy oskrzeli. Gronkowiec odpowiada także za zapalenia płuc, zatrucia pokarmowe, zapalenia mięśnia sercowego czy wsierdzia, a także zapalenie mózgu. Gronkowiec złocisty może także powodować groźne zapalenie szpiku kostnego oraz zagrażającą życiu sepsę. Posocznica prowadzi do niszczenia narządów wewnętrznych toksynami bateryjnymi i może prowadzić do śmierci.
Infekcje gronkowcowe są groźne w racji dużej oporności gronkowca na antybiotyki. Oczywiście najbardziej problematyczne są infekcje szczepem MRSA, czyli gronkowca metycylinoopornego, który występuje głównie w szpitalach, choć spotykany jest także w środowisku pozaszpitalnym. Jednak każdy inny szczep gronkowca także sprawia trudności w leczeniu. Dlatego tak ważne jest zapobieganie zakażeniu – wzmacnianie odporności, unikanie kontaktu z osobami kaszlącymi lub kichającymi, dokładne mycie rąk oraz staranna dezynfekcja każdej, nawet najmniejszej ranki. A gdy infekcja już się rozwinie, stosowane są antybiotyki. W przypadku infekcji skórnych, które powoduje gronkowiec leczenie to maści stosowane miejscowo, zaś infekcje układowe wymagają podania doustnego antybiotyku, a w ciężkich przypadkach – podania dożylnego. Stosowanie antybiotyku z jednej strony jest konieczne, z drugiej – nasila problem antybiotykoodporności, dlatego w leczeniu lżejszych infekcji stosuje się wspomagająco probiotyki czy immunomodulatory.